Son bir yıldır enflasyonla gayret kapsamında devrede olan sıkı para siyasetleri, enflasyon düşüşünde beklenen ivmeyi yakalayamazken, hane halkı ise tüketimde temel eserler de dahil olmak üzere frene bastı. Yılın birinci yarısında elektronik eserlerle başlayan daralma, haziran ayı prestijiyle beyaz eşya, mobilya, hazır giysi üzere eserlere kadar indi.
KAPILAR AÇILACAK
Bu alanlarda yüzde 10’un altında olsa da adetsel küçülmeleri gördüklerini belirten Zincir Mağazalar Derneği Başkanı Serhan Tınaztepe, “Haziran ayından beri iç talepte daralmayı net biçimde hissetmeye başladık. Uzun bir ortadan sonra birinci kere adetsel küçülmeler görülmeye başlandı ve devam ediyor. Hazır giysi tüketici elektroniği, beyaz eşya, mobilya alanında negatif tek haneli küçülmeler var. Kozmetik küçülmedi. 2025 yılında değerli bir ölçüde küçülme beklemiyoruz büyüme de beklemiyoruz. Birinci 6 ay daha berbat ikinci altı ay biraz daha güzel olup, 2024 ile misal adetler gerçekleşebilir” değerlendirmesini yaptı.
Sektörün küçülmelerle yoluna devam ettiğini kaydeden Tınaztepe, 2025’te maliyet artışları ile birlikte diğer bir devrin kapısının aralanacağını söyledi. Enflasyonist sürecin birinci etabının bittiğini 2025’te minimum fiyat artışı ve masraflardaki çıkışa karşılık bu ortamda fiyatlara artırım yapamayacaklarını aktaran Tınaztepe, şöyle devam etti :“Bu maliyet artışlarını bir halde fiyatlarımıza yedirebiliyorduk. Artık yediremez hale geldik. Gelecek yıl kur bu türlü gittiği durumda çalışanlara yapılacak artırım, kira artışı derken ciro artışının olmadığı, sarfiyatların ise yüzde 50-60 arttığı bir periyoda gireceğiz. Fiyat artışı yaptığınızda talep düşecek, biz fiyat artıramayacağız kârsızlık getirecek. Makul ölçülerde olması gereken, uzun müddettir olmayan bir konsolidasyon periyodu yaşanabilir. Bunun altından kalkabilecek şirketler olacak kalkamayan şirketler olacak.”
Yılbaşı indirimlerinden sonra tüketici çekilecek
Enflasyon tesiri ve fiyat artışları ile adetsel küçülmeye karşın markaların artan ciroları da sürat kesti. Birleşmiş Markalar Derneği’nin anketine nazaran markaların yüzde 52’si ekim ayında adet satışlarının eylüle nazaran düştüğünü açıklarken, yeni dönem tesiriyle giysi ve ayakkabıda yüzde 14.32’lik TÜFE artışına karşın bu kategoriler için kartlarla yapılan harcamalardaki artış oranı yüzde 7’de kaldı.
Alışveriş Merkezleri’nde indirim ayları olan kasım ve aralıkta ziyaret ve satışların şimdilik âlâ gittiğini kaydeden Alışveriş Merkezi ve Yatırımcıları Derneği Başkanı Nuri Şapkacı, şubat başında indirim periyodunun sona ermesi ile birlikte bir geri gidiş ve sakinlik beklediklerini kaydetti.