Temel cinsiyet hormonlarından biri olan ve ‘kadınlık hormonu’ olarak da bilinen östrojenin azalmasıyla birlikte bayanlar ömürlerinin farklı bir evresine adım atıyor. Menopoz olarak isimlendirilen bu devirde, pek çok bayanda çeşitli telaşlar oluşabiliyor. Sürecin, bir hastalık ya da eksiklik olarak görülmemesi gerekiyor ve uzman yardımı ile daha konforlu atlatılması sağlanabiliyor. Bayanların rutin tetkiklerini yaptırması ve sağlıklı hayat alışkanlıkları kazanması, menopoz evresini sağlıklı ve keyifli geçirmeye katkı sağlıyor. Bayan Hastalıkları ve Doğum tabibi Op. Dr. Hazel Çağın Kuzey, “Dünya Menopoz Günü” nedeniyle menopoz süreci hakkında bilgi verdi.
“ÖSTROJEN TÜKENDİ, KADINLIK BİTTİ” ANLAYIŞINDAN KURTULUN
Bir bayanın 12 ay boyunca adet görmemesi manasına gelen menopoz, adet döngülerinin sonunu işaret eden vakittir. Bu devirde evvel yumurtalıklardaki folikül ölçüsü ve östrojen üretimi azalır; östrojen üretiminin vakitle kesilmesine bağlı olarak yumurtalıklar küçülür ve adet döngüsü sona erer. Östrojenin varlığı; cilt elastikiyeti, genital bölgenin daha sağlıklı olması ve kalp damar hastalıkları riskini azaltması bakımından değerlidir. Fakat bu beden için çok kıymetli olan hormonun tükenmesine bağlı olarak bayanlarda birtakım hastalıklara yatkınlık da artar. Sıcak basması, odaklanmada zorluk, kemiklerde kırılganlık, depresyon, sonluluk, vajinal kuruluk, damar sertliği ve cilt problemleri üzere sorunlar ortaya çıkabilir. Öncelikle “Östrojen tükendi, kadınlık bitti” anlayışından sıyrılmak kıymetlidir. Bu periyodu sağlıklı ve huzurlu geçirmek kişinin kendisine bağlıdır, bayanların birtakım noktalara dikkat etmeleri kıymetlidir.
RUTİN MUAYENELERİNİZE İTİNA GÖSTERİN
Menopoz sürecinde, bilhassa kemikleri ve kasları güçlendirecek sporlar tercih edilmelidir. Zira menopoz devrinde östrojenin azalması ve tükenmesi kemikleri ve kasları olumsuz etkileyebilir. Bunun yanında bu periyotta metabolizma eskisi üzere süratli çalışmadığından kilo verememe, kilo alma üzere meseleler ortaya çıkabilir. Bu nedenle bir beslenme ve diyet uzmanından dayanak alınmalıdır. Menopoz süreciyle birlikte genital organda da değişiklikler olabilir. Vajinal kuruluk görülmesi doğaldır. Ayrıyeten idrar kaçırma üzere meseleler oluşabilir. Bu nedenle bayanların menopoz öncesi ve menopoz sürecinde kesinlikle yakından takip edilmesi gerekmektedir. Ayrıyeten menopoz ile birlikte bayan kanserlerine daha açık hale gelinebilir. Rutin jinekolojik muayenelerin ve testlerin yapılması kanserlerde erken teşhis ya da tedbire açısından değerli bir rol oynamaktadır.
ERKEN MENOPOZDA SIK ARALIKLI KONTROL
Bazı bayanlar normalinden daha erken menopoz sürecini yaşayabilir. Çoklukla 45 yaş öncesinde yaşanan menopoza ‘erken menopoz’ denilmektedir. Bazen bunun bir sebebi olmazken, otoimmün hastalıklar, radyoterapi-kemoterapi, enfeksiyonlar, kürtaj, çok şişmanlık ya da çok zayıflık, hipotiroidizm erken menopoz oluşturabilir. Birtakım cerrahiler örneğin yumurtalıkların alınması da menopoza sebep olabilir. Erken menopoz olunursa östrojen tedavisi uygulanır. Fakat bu tedavi sürecindeyken bayan hastalıkları ve doğum uzmanıyla daha sık aralıklarla denetimler gerçekleştirilir.
HORMON TEDAVİSİ KAR ZİYAN ORANI HESAPLANARAK VERİLİR
Menopoz devrinde hormon tedavileri eskisi kadar sık kullanılmamaktadır. Hormon tedavilerinin göğüs kanseri riskini artırabileceği ya da kalp damar sistemine olumsuz tesir edebilmesi konusunda kuşkular hastalarda kaygı kaynağı olabilmektedir. Bu risk çok yüksek olmasa da hormon tedavisi öncesi yarar ve ziyan hesaplaması yapılmalıdır.
Menopozun olumsuz tesirlerini azaltmak için…
Menopozun bayanların üzerindeki muhtemel olumsuz tesirlerini azaltmanın yolları şöyle sıralanabilir:
- Sağlıklı ve istikrarlı beslenin
- Kafein tüketimini azaltın
- Sıvı tüketimini artırın
- Baharatlı yiyeceklerden kaçının
- Egzersizlerinizi ihmal etmeyin. Yoga, pilates ve hafif yüklü idmanlar yapın.
- Bitki çaylarından yararlanın. Adaçayı, çuha çiçeği üzere bitkiler östrojen içerir
- Menopozu doğal bir süreç olarak kabullenin
- Gerekirse ruhsal takviye alın
- Düzenli uyuyun
- Stres oluşturacak ortamlardan uzaklaşın