Edirne’de Mimar Sinan’ın ustalık yapıtı, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesindeki Selimiye Mescidinde onarım devam ediyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan’ın talimatıyla, 25 Kasım 2021 tarihinde başlayan çalışmalarda, Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından önce bahçesinde meydan düzenleme çalışması yapıldı.
Yenileme çalışmasının akabinde tarihi camide Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından onarım çalışması başlatıldı. Onarım çalışmaları kapsamında, caminin cephelerine kurulan iskelelerle kubbelerinin taşıyıcı sistemlerinde çalışmalar yapılıp, bozulan taşlar tek tek denetim ediliyor. Kırık ve ziyan görmüş olanlar için kurulan komitede, yapılacaklar belirleniyor. Büyük kubbe ve öteki kubbelerde de kurul kararı ile restore edilme çalışmaları devam ediyor. Mescitte yapılan yüzey hafriyatları ile birlikte ortaya çıkan çimentolu sıvalar yapıdan uzaklaştırılarak aslına uygun çalışma yapılıyor.
PENCERELERİN TAMAMI DEĞİŞECEK
Caminin cam ve ahşap pencere doğramaları onarım ile yenilenecek. Yapının iç ve dış alanında oluşan toplam 594 pencerenin aslına uygun olmadığı ve ziyan gördüğü için yeni ve aslına uygun olanı ile değiştirileceği öğrenildi. En son 1980 yılında geniş çaplı restore edilen mescidinin, mahfil katı yerinde kullanıldığı tespit edilen çimentolu şap, mekanik usullerle sökülerek yapıdan uzaklaştırılacak ve yepyeni yer açığa çıkarılacak. Caminin iç ve dış alanlarında bulunan kalem işlerindeki bozulmaları da onarım çalışmalarında giderilecek. Geçmiş tamiratlarda tarihi yapıya ziyan verdiği kabul edilen kubbelerdeki sıvalar, derz tamirleri, döşemelerdeki çimentolu şap, beton uygulamaları sökülerek yapıdan uzaklaştırılacak. Yaklaşık 3,5 yıl sürmesi amaçlanan bu çalışmaların akabinde 2025 yılında onarım çalışmalarının tamamlanması hedefleniyor.
‘ÇALIŞMALARIN DİKKATLE YAPILMASI GEREKİYOR’
Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısım Lideri Prof. Dr. Engin Beksaç, Selimiye’nin kültür mirasının en büyük abidelerinden birisi olduğunu belirtti. Prof. Dr. Beksaç, “Selimiyenin, bütünüyle uygun korunmuş Osmanlı abideleri ortasında çok farklı bir yeri var. Bunlarda dikkatli çalışma yapılması gerekiyor. Pencereler daha evvelki onarımlarda da değiştirildi. Selimiyenin birçok noktası tekrar ve tekrar ele alındı. Bu nedenle dikkatli bir onarım yapılması son derece akla uygun. Bütün problem buradaki bilim heyetine düşüyor. Bilim şurasının nitekim bunu gözeterek yapması bir insanlık misyonu olarak karşımıza çıkmaktadır” diye konuştu.
‘BÜTÜN YAPILARDA PENCERE DEĞERLİ BİR UNSUR’
Bütün tarihi yapılarda pencerelerin en değerli ögeler ortasında yer aldığını kaydeden Prof. Dr. Beksaç, “Pencerelerin birinci yapıldığı vakit prestijiyle baktığımız vakit kendilerine has özellikleri var. Bunların denetlenmesi, gözden geçirilmesi bilim heyetinin sorumluluğunda olan bir şey. Bütün yapılarda pencere değerli bir öge. Yalnızca aydınlatma açısından değil, yapının iç uhreviyetini desteklemede ışığın kullanımı açısından pencere planlanması değer taşıyan bir noktadadır. Pencerelerin sayılarının bile belli bir sistematiğe nazaran şekillendiğini biliyoruz. Bu pencerelerin sıradan sayılar olmadığı bir gerçektir. Binanın planını desteklediği kadar, sembolik açılardan da ehemmiyet taşımaktadır. Mesela halk ortasında anlatılan 999 pencere, bir cins dualarla bütünleştirilmesi, karşımıza çıkan kıymetli noktalardır. Lakin temelinde sayı bu kadar değildir, sayı daha az. Lakin yeniden de pencere sayılarının bir sembolü olduğunu biliyoruz” dedi.
‘DÜNYA ÜZERİNDE BİR ŞAHESER’
Tarihi caminin dünya üzerinde bir şaheser olduğunu, onarımdan sonra çok hoş olacağını belirten Selimiye Camii İmam Hatibi Yusuf Serenli de “Camimiz, dünya üzerinde bir şaheser. Eskimeye bağlı olarak ufak tefek eksiklerimiz vardı. Onarımdan sonra süper bir yapıtla tekrar cemaatimizin ve konuklarımızın karşısında olacağız. Çok hoş olacak. Bakıldığında eksiksiz, caminin bir bütün olarak karşımıza çıkacağını söyleyebiliriz” dedi.
‘ORTAYA HARİKA BİR ŞEY ÇIKACAK’
Selimiye Mescidi yanında ciğerci işletmesi bulunan Bahri Dinar da, “Bizim için harika bir gelişme. Süper Selimiyenin tadilatının, tamiratının yapılması Edirne için, İslam alemi için çok âlâ bir gelişme. Tadilattan evvel 1 milyondan fazla ziyaretçisi vardı, artık birkaç milyon olacaktır. Biz buradan çalışmalara anlık ve saatlik bakıyoruz. Zira işletmemiz Selimiyenin gölgesinde. Buradan kubbeleri, çalışanları görüyoruz. Hummalı bir çalışma var. Esnaf olarak biz de bunlardan yararlanacağız. Selimiye Mescidinin tadilatı bittikten sonra etrafıyla birlikte bütünlendiğinde ortaya harika bir şey çıkacak” dedi.
‘TÜRKİYE’NİN BİR YÜZÜ OLACAK’
Bölge esnafından Nejat Yavuz da “Selimiye Mescidinin onarımının olması gerekiyordu. Görünürde eksikler olduğu gözüküyordu. Onarım olup etrafıyla birlikte bu iş tamamlanacak. Bununla bir arada bizim iş yerlerimizi de tamamlayınca hoş bir görsel ortaya çıkacak. Ticari olarak da bize yansıyacak. Hem Edirneye yansıyacak hem de Türkiyenin bir yüzü olacak” dedi. (DHA)